テキスト
—–Dank’ al Dio, dank’ al Dio, Janjo!— ŝi apenaŭ eldiris; ŝi volis diri ion plu, sed ŝi ne povis: du larmoj defluis sur ŝian ĝoje ridetantan buŝon.
—–Kial panjo, vi ridas? Kial vi ploras? —ekpepis Janjo, karesante per la malgrandaj manetoj la flamantajn vangojn de la patrino.
Marta ne respondis; ŝi rapide leviĝis kaj rigardis en la nigran profundon de la kameno. Nur nun ŝi eksentis, ke ŝi estas malseka, ke en la ĉambro estas malvarme.
—Ni povas hodiaŭ fari al ni fajron sur la kameno, ŝi diris, prenante el malantaŭ la forno la solan tie troviĝantan faskon da ligno.
Janjo eksaltis de ĝojo.
—Fajron! fajron!—ŝi kriis, —mi amas fajron, panjo! Vi jam tiel longe ne faris ĝin sur la kameno!
Kiam la flavaj flamoj leviĝis supren, plenigis per hela brilo la nigran profundon de la kameno kaj disverŝis en la ĉambron ondojn de agrabla varmo, Marta sidiĝis antaŭ la fajro kaj prenis sian infanon sur la genuojn.
—Janjo!—ŝi diris, kliniĝante al la pala vizaĝeto;—vi estas ankoraŭ malgranda infano, sed vi devas jam kompreni tion, kion mi al vi diros. Via patrino estis tre, tre malriĉa ,tre malĝoja. Ŝi elspezis sian tutan monon, kaj post kelke da tagoj ŝi jam ne havus [ion?] por kio aĉeti nek tagmanĝon por vi kaj por si , nek lignon por fari fajron. Hodiaŭ oni donis al via patrino laboron, por kiu oni pagos al ŝi…. Tial, venante, mi diris al vi, ke vi danku Dion, tial mi ekflamigis tiun belan fajron, por ke hodiaŭ estu al ni varme kaj gaje… .
Marta efektive ricevis laboron. Post monato da atendado, post pli ol dek senrezultataj iroj al la informa oficejo, Ludovikino Zminska sciigis al la juna virino, ke ŝi ricevis por ŝi lecionon de franca lingvo. Tiu laborenspezo, kiu estis konsistonta el duono da spesmilo por tago, ŝajnis al Marta kvazaŭ malfermiĝinta antaŭ ŝi fosejo de riĉaĵoj. En tiu sama ĉambreto, en kiu ŝi nun loĝis, kontentigante siajn bezonojn tiel same ŝpareme aŭ eble ankoraŭ pli ŝpareme ol ĝis nun, ŝi povis kun tiaj enspezoj vivi kun sia infano. Ŝi povis vivi! Tiuj ĉi vortoj havis grandegan signifon por la virinon, kiu ankoraŭ hieraŭ informiĝadis, kie kaj al kiu ŝi povus vendi malpli necesegan parton de siaj vestoj. Krom tio la unua ekbrilo de sukceso lumigis antaŭ ŝi perspektivon kun pli bona estonteco en la fino. ≪Se, —diris Zminska, —en la domo, en kiun mi vin enkondukas, vi akiros al vi nomon de instruistino konscienca kaj kapabla, tiam tre povas esti, ke viajn lecionojn ekdeziros multaj aliaj; tiam vi ricevos la rajton ne sole elekti, sed ankaŭ postuli kondiĉojn pli profitajn ol tiuj, kiujn oni nun proponis al vi≫
訳
（TM）
「神様のおかげです、ヤーニョ、神様に感謝を」彼女はかろうじて口に出した。もっと話したかったのだが出来なかった、ふた筋の涙が喜びに震えている唇に流れ落ちた
「どうして笑っているの、ママ？ どうして泣いているの？」母親の紅潮した頬を小さな手でなでながらヤーニョがさえずった。マルタは答えず素早く立ち上がり暖炉の黒い底を注視した。今になってやっと彼女は自分が濡れており室内が寒いことに気が付いた。
「今日は暖炉に火を入れて暖められるわ」暖炉の裏にただそれだけ残っていた薪の束を取りながら彼女は言った。ヤーニョは喜びに飛び跳ねた。
「火だわ、火だわ！」ヤーニョは叫んだ。「私、火が大好きよ、ママ！ママはもうずうっと暖炉に火を起こしていなかったんだもの！」
黄色い炎が立ち上がり暖炉の黒い底を明るい輝きで満たし、室内に心地よい暖かさの波をまき散らした。マルタは暖炉の前に座り膝の上に幼子を抱きかかえた。
「ヤーニョ」青白い小さなほほに向かって彼女は言った。「あなたはまだ幼い子どもだけどこれから私が話すことをもう理解しないといけないわ。あなたのお母さんはそれはそれは貧しくてとても悲しかった。彼女はすべてのお金を使ってしまってあと数日であなたと自分の昼食を買うお金も、暖炉の薪を買うお金も無くなりそうだったの。
今日あなたの母親に給料を払ってくれる仕事が与えられました。。。だから私は帰ってきてあなたに神様に感謝をと言ったのです、だから今日が私たちにとって暖かくにぎやかであるようこの美しい火をともしたのです。」
実際マルタは仕事を受け取った。1か月に及ぶ待機後、10数回もの無駄な事務所への通いの後、ルドヴィキーノ・ズミンスカはマルタに彼女のためのフランス語の授業を受け取ったと知らせた。その給与、一日に付き1/2スペスミーロからなる額はマルタにとって目の前に金・銀・財宝の採掘場が開かれたように思えた。今住んでいるのと同じような小さな部屋で、今のようにあるいは今よりもっと倹約して必要を満たしながら幼い子どもとその蓄えで暮らすことが出来た。彼女は生き延びられた！この言葉は彼女にとって大きな意味をもたらした、彼女は昨日までずっと自分の衣服のいらない部分を、どこで誰に売ったらよいのかと知らせをとり続けていたのだ。
それ以外に成功の初輝きは彼女の前に（人生の）最後においてより良い未来への見通しを明るくさせた。≪もし—、ズミンスカは言った、あなたに紹介する家であなたが良心的で能力ある教師だという評判を手に入れたら、その時にはたくさんの他の方があなたの授業を望む状況が増すでしょうし、あなたはそれを選ぶ権利を得るだけでなく、今あなたに提示しているよりもっと利益の上がる条件を要求することもできるでしょう。
経過
1. Kiam la flavaj flamoj leviĝis supren, plenigis per hela brilo la nigran profundon de la kameno kaj disverŝis en la ĉambron ondojn de agrabla varmo, Marta sidiĝis antaŭ la fajro kaj prenis sian infanon sur la genuojn.
（TM）
黄色い炎が立ち上がったその時、（それは）暖炉の底を明るい輝きで満たし、部屋の中に心地よい良い暖かさの波をまき散らした。マルタは暖炉の前に座り膝の上に幼子を抱きかかえた。
（UK）
＊筆者はnigra profundoという言い方が好きなようです。
（TM）
黄色い炎が立ち上がったその時、（それは）暖炉の黒い底を明るい輝きで満たし、
（AM）
Kiam la flavaj flamoj levigxis…,plenigxis ,,,kaj diversxigxis…, Marta,,,
Kiam の付いた節はMarta の前まで続きます。 [、、した時,という訳し方をしなくても、「黄色の炎が…となって、マルタは…」もできます。
（TM）
黄色い炎が立ち上がり暖炉の黒い底を明るい輝きで満たし、室内に心地よい暖かさの波をまき散らした。マルタは暖炉の前に座り膝の上に幼子を抱きかかえた。
2. Ŝi elspezis sian tutan monon, kaj post kelke da tagoj ŝi jam ne havus por kio aĉeti nek tagmanĝon por vi kaj por si , nek lignon por fari fajron.
（TM）
彼女はすべてのお金を使ってしまってあと数日であなたと自分の昼食を買うお金も、暖炉の薪を買うお金も無くなりそうだったの。
（UK）
＊ここは原文のテキストの方の問題ですが、ここでpor kio aĉetiのkioは何故必要なのかな、とひっかかっています。
（AM）
Sxi jam ne havus por kio acxeti nek,,,という文が, 私には納得いきません。
Sxi jam havus ion por acxeti nek,,,,,nek,,,,なら 分かりますが。どう思いますか？
（UK）
ここは私の勘違いで最初の部分にhavusの目的語が無かったわけですね。
ionが入ればすっきりすると思います。
mononとすると露骨すぎて、せっかく文学的な雰囲気を出しているのに損なわれそうです。
（UK）
＊このあたりの表現が興味深いです。pagos al ŝi…まで自分をŝiと呼んでいて、Tialの後からmi, niに戻っています。
3. , kiu ankoraŭ hieraŭ informiĝadis, kie kaj al kiu ŝi povus vendi malpli necesegan parton de siaj vestoj.
（TM）
昨日までずっと自分のいらない衣服をどこで、誰に売ったらよいのか知らせをし続けていたのだ。 *この部分、うまく文にできません。まだ売っていないのですね。
（UK）
＊まだ売っていないと思います。informiĝiは「知らせをもらう」のでは？
服はどこで誰に売れるのか知らなかったので機会あるごとに誰かに聞いていたのではないでしょうか。
＊al kiu ŝi povus vendi malpli necesegan parton de siaj vestojと言うと「どこもとても必要だがそのうちでも必要度が少ない部分」ですよね。というと今着ていない方を売るか、服を分割して売る（そんなことできる？）かだと思います。しかししばらく後で毛皮を売って15spesmilojを得ているのでこの毛皮は肩掛けなどで服の一部と見なせるのかもしれません。ここは理解しにくいです。
（TM）
自分の衣服のいらない部分を、どこで誰に売ったらよいのかと知らせをとり続けていたのだ。（そうですね、季節によりスカートの下の部分、肩を覆う部分、腰を覆う部分など取ったり付けたりして着ていたかもしれない。）
（AM）
-ad-を付けて,「情報を探す」、情報を得る行為を続けているわけですから。
Malpli necesegan parton de siaj vestoj UKさんの解説のとおりでしょう。19世紀ごろの小説では貧しい人の古着の売り方は、現在の人には想像もつかないもののようです。どんな襤褸でも売り物になったようです。繊維品の面影があれば、、、。パッチワークの起源はその辺の事情でしょうか。